2310514244 Δωδεκανήσου 5-7, Θεσσαλονίκη info@elenipantzou-law.gr

ΒΑΣΙΚΑ ΕΙΔΗ ΑΔΕΙΩΝ ΠΟΥ ΠΡΟΒΛΕΠΟΝΤΑΙ ΣΤΟ ΝΟΜΟ

ΒΑΣΙΚΑ ΕΙΔΗ ΑΔΕΙΩΝ ΠΟΥ ΠΡΟΒΛΕΠΟΝΤΑΙ ΣΤΟ ΝΟΜΟ {noPicture}

Ι. 1. Κανονική Άδεια Αναψυχής (με αποδοχές)
- Άδεια δικαιούνται να λάβουν οι προσλαμβανόμενοι μισθωτοί αμέσως (κατ’ αναλογία του χρόνου απασχόλησής τους στον εργοδότη), χωρίς δηλ. να χρειάζεται συμπλήρωση βασικού χρόνου.

Συγκεκριμένα :
α) Για το πρώτο ημερολογιακό έτος (έτος προσλήψεως) ο εργοδότης υποχρεούται να χορηγήσει μέχρι 31 Μαρτίου του επόμενου έτους την αναλογία της αδείας. Η αναλογία υπολογίζεται βάσειτων 20 ημερών επί πενθημέρου και βάσει των 24 ημερών επί εξαημέρου.
β) Για το δεύτερο ημερολογιακό έτος η άδεια χορηγείται επίσης σε τμήματα ανάλογα προς τον χρόνο υπηρεσίας κατά το έτος αυτό στον εργοδότη.
Η αναλογία υπολογίζεται με βάση τις 20 ημέρες επί πενθημέρου και τις 24 ημέρες επί εξαημέρου. Η άδεια προσαυξάνεται κατά 1 ημέρα μετά από την συμπλήρωση 12 μηνών απασχολήσεων (από της προσλήψεως) στον εργοδότη. Η άδεια είναι συνολικά 21 ημέρες επίπενθημέρου και 25 ημέρες επί εξαημέρου και πρέπει να χορηγηθεί (σε τμήματα ή ολόκληρη) μέχρι 31 Μαρτίου του επόμενου έτους.
γ) Για το τρίτο ημερολογιακό έτος (καθώς και για τα επόμενα) σε οποιοδήποτε χρονικό σημείο, και μάλιστα από την 1η Ιανουάριου του έτους αυτού (και των επομένων) ο μισθωτός δικαιούται να λάβει ολόκληρη την άδειά του, η οποία αφορά το ημερολογιακό αυτό έτος. Η άδεια αποτελείται από 21 ή 22 ημέρες επί πενθημέρου και από 25 ή 26 ημέρες επί εξαημέρου αναλόγως αν ο συγκεκριμένος μισθωτός κατά το χρονικό σημείο λήψεως της άδειας του έχει ή όχι συμπληρώσει 24 μήνες απασχολήσεως στον εργοδότη.
δ) Για μισθωτούς που έχουν 12 ετη υπηρεσίας ή προϋπηρεσίας σε οποιονδήποτε εργοδότη, ο υπολογισμός της αδείας κατά το πρώτο, δεύτερο και τρίτο κλπ. έτος γίνεται βάσει των 25 ημερών επί πενθημέρου και των 30 ημερών επί εξαημέρου. Επίσης μισθωτοί με 10 έτη στον ίδιο εργοδότη δικαιούνται 25 ημέρες άδεια επί πενθημέρου και 30 επί εξαημέρου.
ε) Στους μισθωτούς που έχουν συμπληρώσει 25 έτη υπηρεσίας ή προϋπηρεσίας προστίθεται μία επί πλέον εργάσιμη ημέρα.
στ) Για τους απασχολουμένους με διαλείπουσα ή εκ περιτροπής απασχόληση, ο αριθμός ημερών αδείας εξευρίσκεται βάσει της πλήρους αδείας του εξαημέρου.

- Ο χρόνος χορηγήσεως των αδειών για το τρίτο και εφεξής διακανονίζεται μεταξύ του και εργαζομένου και του εργοδότου. Οι μισοί τουλάχιστον από τους μισθωτούς πρέπει να λαμβάνουν άδεια μέσα στο χρονικό διάστημα από 1 Μαΐου μέχρι 30 Σεπτεμβρίου. Η άδεια χορηγείται εντός 2μήνου από την υποβολή σχετικού αιτήματος από τον εργαζόμενο.
- Η άδεια πρέπει να εξαντλείται μέχρι τις 31.3 του επόμενου έτους.
- Στις ημέρες αδείας δεν προσμετρώνται οι ημέρες αργίας.
- Η άδεια χορηγείται αυτούσια. Κατά το π.δ. 88/1999 αποζημίωση αδείας, αντί της αδείας, επιτρέπεται να χορηγηθεί μόνο σε περίπτωση λύσης της σύμβασης εργασίας. Η άδεια για μεν το πρώτο και το δεύτερο έτος χορηγείται σε τμήματα, για το τρίτο όμως και τα εφ’εξής ημερολογιακά έτη χορηγείται, κατά κανόνα, ολόκληρη. Κατ’εξαίρεση επιτρέπεται η κατάτμηση της αδείας, στις εξής περιπτώσεις:
i. Η πρώτη αφορά σε δύο περιόδους, εξαιτίας ιδιαίτερα σοβαρής ή επείγουσας ανάγκης της επιχείρησης ή εκμετάλλευσης και μετά από έγκριση της οικείας Επιθεώρησης Εργασίας. Σε κάθε περίπτωση η πρώτη περίοδος της αδείας δεν μπορεί να περιλαμβάνει λιγότερες των έξι (6) εργασίμων ημερών επί εξαημέρου εβδομαδιαίας εργασίας και των πέντε (5) εργασίμων ημερών επί πενθημέρου ή προκειμένου περί ανηλίκων των δώδεκα (12) εργασίμων ημερών.
Δεν απαιτείται έγκριση της οικείας Επιθεώρησης Εργασίας
ii. Η δεύτερη αφορά σε κατάτμηση του χρόνου αδείας που ζητείται εγγράφως από τον εργαζόμενο με αίτησή του προς τον εργοδότη. Η κατάτμηση μπορεί να γίνει και σε περισσότερες των δύο περιόδων, από τις οποίες η μια πρέπει να περιλαμβάνει τουλάχιστον δώδεκα (12) εργάσιμες ημέρες επί εξαημέρου εβδομαδιαίας εργασίας και δέκα (10) εργάσιμες ημέρες, επί πενθημέρου, ή προκειμένου περί ανηλίκων δώδεκα (12) εργάσιμες ημέρες, μετά από έγγραφη αίτηση του μισθωτού προς τον εργοδότη. Η αίτηση αυτή για την οποία δεν απαιτείται έγκριση από την αρμόδια υπηρεσία του ΣΕΠΕ, διατηρείται στην επιχείρηση επί πέντε (5) έτη και πρέπει να είναι στη διάθεση των Επιθεωρητών Εργασίας.
iii. Η τρίτη αφορά σε επιχειρήσεις με τακτικό και εποχιακό προσωπικό, με ιδιαίτερη σώρευση εργασίας σε συγκεκριμένη χρονική περίοδο του έτους, για το τακτικό προσωπικό μπορεί με απόφαση του εργοδότη να χορηγείται το τμήμα των 10 ή 12 εργασίμων ημερών (πενθήμερο – εξαήμερο) οποτεδήποτε εντός του ημερολογιακού έτους και ιδιαιτέρως σε σημείο κατά το οποίο έχει μειωθεί η ιδιαίτερη ένταση εργασίας. Η απόφαση του εργοδότη πρέπει να διατηρείται στην επιχείρηση τουλάχιστον επί 5 έτη.

- Βιβλίο Αδειών:
Ο εργοδότης οφείλει να τηρεί Βιβλίο ή Κατάσταση όπου θα καταγράφονται οι ημέρες που λαμβάνει την άδειά του ο μισθωτός και θα υπογράφεται από τον τελευταίο και τον εργοδότη, προς απόδειξη χορήγησης της αδείας.

- π.σ. ΕΡΓΑΝΗ
Από την 12-01-2023, όλες οι επιχειρήσεις – εργοδότες, οι οποίοι έχουν ολοκληρώσει την απογραφική διαδικασία της ψηφιακής οργάνωσης του χρόνου εργασίας των εργαζομένων τους με εξαρτημένη σχέση εργασίας, θα πρέπει να δηλώνουν τις άδειες για τους εργαζομένους τους, απογραφικά και έως τη λήξη του πρώτου δεκαημέρου του ημερολογιακού μήνα που ακολουθεί τον μήνα χορήγησής τους.
Παράλληλα, πρέπει συμπληρώνεται και αναγγέλλεται στο π.σ. ΕΡΓΑΝΗ και το Έντυπο Ε11 μέσα στις εκάστοτε οριζόμενες προθεσμίες.

- Ομαδική χορήγηση αδειών
Στην περίπτωση που η επιχείρηση διακόπτει τις εργασίες της και χορηγεί ομαδικά τις άδειες στους μισθωτούς της, θα ισχύσουν τα εξής:
α) Οι μισθωτοί που διανύουν το τρίτο και εφεξής ημερολογιακό έτος θα λάβουν την άδειά τους κατά το διάστημα της διακοπής των εργασιών της επιχειρήσεως. Είναι δυνατόν, όμως, μερικοί από τους μισθωτούς αυτούς, ασκώντας το δικαίωμα που τούς δίνει ο νόμος, να έχουν ζητήσουν και λάβουν, προ της ομαδικής χορηγήσεως (και εντός διμήνου από της αιτήσεως) την άδειά τους. Και, αν μεν οι μισθωτοί αυτοί, όταν ζήτησαν την άδειά τους δεν γνώριζαν ότι η επιχείρηση θα χορηγήσει ομαδικώς τις άδειες, είτε διότι η απόφαση για την ομαδική χορήγηση ελήφθη αργότερα, είτε διότι ο εργοδότης δεν γνωστοποίησε εγκαίρως στους μισθωτούς του την απόφασή του αυτή, τότε θα λάβουν τις αποδοχές του διαστήματος της διακοπής της λειτουργίας της επιχειρήσεως κατά τις διατάξεις περί υπερημερίας του εργοδότου. Αν όμως οι μισθωτοί αυτοί ζήτησαν και έλαβαν άδεια νωρίτερα, αν και γνώριζαν ότι η επιχείρηση θα προβεί σε ομαδική χορήγηση των αδειών, δεν δικαιούνται να λάβουν αποδοχές κατά το διάστημα της διακοπής της λειτουργίας της επιχειρήσεως.
β) Οι μισθωτοί που διανύουν το πρώτο ή το δεύτερο ημερολογιακό έτος λαμβάνουν κατά το χρονικό σημείο ομαδικής χορηγήσεως, το τμήμα της αδείας τους το ανάλογο με τον χρόνο υπηρεσίας που έχουν συμπληρώσει (μέχρι τέλους του χρόνου ομαδικής χορηγήσεως της αδείας).
Όσον αφορά το (υπόλοιπο) τμήμα μέχρι 31.3. του επόμενου έτους. Είναι ζήτημα διακανονισμού μεταξύ εργοδότου και μισθωτού αν το υπόλοιπο τμήμα της αδείας, για το οποίο δεν έχει γεννηθεί το σχετικό δικαίωμα, θα χορηγηθεί κατά το διάστημα της ομαδικής χορήγησης, οπότε θα χορηγηθούν και γι’ αυτο (όπως και για το πρώτο τμήμα αδείας) αποδοχές αδείας και επίδομα αδείας (το οποίο συνολικό δεν μπορεί να υπερβεί το 1 /2 του μισθού η ι · ι 13 ημερομίσθια).
Αν προκριθεί η χορήγηση του υπολοίπου της αδείας αργότερα, τότε για τις ημέρες αποχής από την εργασία, που δεν αποτελούν άδεια, οι μισθωτοί αυτοί, εάν μεν κατά την πρόσληψη τους γνώριζαν (διότι υπάρχει μακρά επιχειρησιακή συνήθεια ή τούς το γνωστοποίησε ο εργοδότης) ότι η επιχείρηση εφαρμόζει ή πρόκειται να εφαρμόσει κατά το έτος αυτό το σύστημα της ομαδικής χορηγήσεως των αδειών, θα απουσιάσουν από την εργασία τους, μαζί με τούς άλλους μισθωτούς, χωρίς να λάβουν αποδοχές, ον όμως δεν το γνώριζαν, θα λάβουν αποδοχές κατά τις διατάξεις περί υπερημερίας του εργοδότου.
Αν οι μισθωτοί αυτοί ζητήσουν την υπόλοιπη άδεια αργότερα, ο εργοδότης υποχρεούται να τους την χορηγήσει. Σε περίπτωη αρνήσεως χορηγήσεως μέχρι 31.3 του επομένου έτους, δικαιούνται τις αποδοχές αδείας προσαυξημένες κατά 100%. Αν δεν ζητήσουν την άδεια μέχρι την 31.3, δικαιούνται να λάβουν τις αποδοχές αδείας των υπολοίπων ημερών απλές. Μαζί με τις αποδοχές αδείας (διπλές ή απλές) δικαιούνται και το (τυχόν) υπόλοιπο του επιδόματος αδείας (μέχρι του μισού μισθού ή των 13 ημερομισθίων που οφείλονται για όλο το ημερολογιακό έτος).


2. Ειδικά Είδη Αδειών - Δεν συμψηφίζονται με την κανονική άδεια

 

Α. Απουσία από την εργασία για λόγους ανωτέρας βίας (με αποδοχές)
- Έως δύο (2) φορές ετησίως και έως μία (1) εργάσιμη ημέρα κάθε φορά, ο εργαζόμενος γονέας ή φροντιστής δικαιούται να απουσιάσει από την εργασία του, με αποδοχές, για λόγους ανωτέρας βίας που συνδέονται με επείγοντα οικογενειακά ζητήματα σε περίπτωση ασθένειας ή ατυχήματος, που καθιστά απαραίτητη την άμεση παρουσία του εργαζομένου. Η ασθένεια ή το ατύχημα του παιδιού ή του προσώπου βεβαιώνεται με ιατρική γνωμάτευση νοσοκομείου ή θεράποντος ιατρού.

 

Β. Άδεια άνευ αποδοχών
- Εργαζόμενος πλήρους ή μερικής απασχόλησης δύναται, κατόπιν ατομικής έγγραφης συμφωνίας με τον εργοδότη, να λάβει άδεια άνευ αποδοχών για χρονικό διάστημα που δεν υπερβαίνει το ένα (1) έτος, η οποία δύναται να παραταθεί με νεότερη συμφωνία των μερών. Κατά τη διάρκεια της άδειας η σύμβαση εργασίας τίθεται σε αναστολή και δεν οφείλονται ασφαλιστικές εισφορές. Η έγγραφη συμφωνία αναρτάται στο Πληροφοριακό Σύστημα (Π/Σ) «ΕΡΓΑΝΗ» και αντίγραφό της γνωστοποιείται στον e-Ε.Φ.ΚΑ.
- Μετά τη λήξη της άδειας άνευ αποδοχών αναβιώνουν τα δικαιώματα και οι υποχρεώσεις των μερών εκ της σύμβασης εξαρτημένης εργασίας.
- Κατά την κρατούσα άποψη, οι μισθωτοί που έλαβαν άδεια άνευ αποδοχών δικαιούνται να λάβουν και κανονική άδεια.

 

Γ. Άδεια μητρότητας (κύησης και λοχείας)
- Η συνολική διάρκεια της άδειας μητρότητας ορίζεται σε δεκαεπτά (17) εβδομάδες. Οκτώ (8) εβδομάδες θα χορηγούνται υποχρεωτικά πριν από την πιθανή ημερομηνία του τοκετού και οι υπόλοιπες εννέα (9) μετά τον τοκετό. Σε περίπτωση που ο τοκετός πραγματοποιηθεί σε χρόνο προγενέστερο από αυτόν που είχε αρχικά πιθανολογηθεί, το υπόλοιπο της άδειας θα χορηγείται υποχρεωτικά μετά τον τοκετό, ώστε να εξασφαλίζεται χρόνος συνολικής άδειας δεκαεπτά (17) εβδομάδων (άρθρο 7 της ΕΓΣΣΕ ετών 2000-2001). Όταν ο τοκετός πραγματοποιείται σε χρόνο μεταγενέστερο από αυτόν που είχε πιθανολογηθεί αρχικά, η άδεια που είχε ληφθεί προηγουμένως παρατείνεται, σε κάθε περίπτωση, μέχρι την πραγματική ημερομηνία του τοκετού, χωρίς αυτή η παράταση να συνεπάγεται την αντίστοιχη μείωση του χρόνου της άδειας, που πρέπει να λαμβάνεται υποχρεωτικά μετά τον τοκετό.
- Η άδεια λοχείας εννέα (9) εβδομάδες μετά τον τοκετό χορηγείται και στη γυναίκα μισθωτό της οποίας το τέκνο γεννήθηκε νεκρό ή πέθανε αμέσως μετά τον τοκετό ή κατά τη διάρκεια της άδειας των εννέα (9) εβδομάδων.
- Παρένθετη μητρότητα και άδεια λοχείας: Η τεκμαιρόμενη μητέρα του άρθρου 1464 του Αστικού Κώδικα που αποκτά τέκνο με τη διαδικασία της παρένθετης μητρότητας δικαιούται το μεταγενέθλιο τμήμα της άδειας μητρότητας που ορίζεται από τις διατάξεις του άρθρου 7 της ΕΓΣΣΕ 1993 και του άρθρου 7 της ΕΓΣΣΕ 2000-2001, το οποίο κυρώθηκε με το άρθρο 11 του Ν.2874/2000, καθώς και τις πάσης φύσεως αποδοχές και επιδόματα που συνδέονται με αυτήν, εφόσον πληροί τις προϋποθέσεις που ορίζονται στις επιμέρους καταστατικές διατάξεις του φορέα ασφάλισής της (παρ.2 του άρθρου 44 του Ν.4488/13-9-2017).

 

Δ. Άδεια πατρότητας (με αποδοχές)
- Κάθε εργαζόμενος πατέρας δικαιούται άδεια πατρότητας δεκατεσσάρων (14) εργάσιμων ημερών, με αποδοχές, η οποία πρέπει να λαμβάνεται κατά τη γέννηση του τέκνου. Η άδεια αυτή δύναται είτε α) να χορηγείται δύο (2) ημέρες πριν την αναμενόμενη ημερομηνία τοκετού, οπότε οι υπόλοιπες δώδεκα (12) χορηγούνται, συνολικά ή τμηματικά, άμεσα λόγω της γέννησης του τέκνου, εντός τριάντα (30) ημερών από την ημερομηνία γέννησης είτε β) να χορηγείται μετά την ημερομηνία γέννησης. Για την εύρυθμη λειτουργία της επιχείρησης, ο εργαζόμενος γνωστοποιεί την πιθανολογούμενη ημέρα τοκετού στον εργοδότη, προκειμένου ο τελευταίος να λάβει εγκαίρως γνώση.
- Η άδεια πατρότητας χορηγείται υποχρεωτικά από τον εργοδότη και δεν εξαρτάται από προηγούμενη απασχόληση ή προϋπηρεσία ή από τη συζυγική ή οικογενειακή κατάσταση του εργαζόμενου.

 

Ε. Ειδική Παροχή Προστασίας της Μητρότητας (επιδοτούμενο 6μηνο ΔΥΠΑ)
- Η μητέρα που είναι ασφαλισμένη του e- ΕΦΚΑ και εργάζεται με σχέση εργασίας ορισμένου ή αορίστου χρόνου σε επιχειρήσεις ή εκμεταλλεύσεις, με πλήρη ή μερική απασχόληση, μετά τη λήξη της άδειας λοχείας και της ισόχρονης προς το μειωμένο ωράριο άδειας, ως ισχύουν κάθε φορά, καθώς επίσης και στην περίπτωση που αμέσως μετά τα ανωτέρω διαστήματα κάνει χρήση ετήσιας κανονικής αδείας, εφόσον αυτό είναι απαραίτητο με βάση της ετήσιες προθεσμίες για τη χορήγησή της, δικαιούται να λάβει ειδική άδεια προστασίας μητρότητας εννέα (9) μηνών. Αν δεν κάνει χρήση της προβλεπόμενης, όπως ισχύει κάθε φορά, ισόχρονης προς το μειωμένο ωράριο άδειας, η μητέρα δικαιούται αμέσως μετά τη λήξη της άδειας λοχείας την ως άνω ειδική άδεια προστασίας της μητρότητας, στη συνέχεια δε και το μειωμένο ωράριο της άδεια φροντίδας τέκνου (βλ. παρακάτω υπό Στ).
- Σημειώνεται ότι την ειδική παροχή προστασίας μητρότητας, σύμφωνα με τις διατάξεις του παρόντος, δικαιούται και η τεκμαιρόμενη μητέρα του άρθρου 1464 του Αστικού Κώδικα που αποκτά τέκνο με τη διαδικασία της παρένθετης μητρότητας.
- Ως ημερομηνία έναρξης της ειδικής άδειας προστασίας της μητρότητας ορίζεται η επόμενη της λήξης:
• της άδειας λοχείας ή
• της ισόχρονης προς το μειωμένο ωράριο άδειας ή
• της ετήσιας κανονικής άδειας
- Προϋποθέσεις: α. Η ασφαλισμένη πρέπει να βρίσκεται σε ενεργό εργασιακή σχέση εξηρτημένης εργασίας κατά την έναρξη της άδειας μητρότητας και β. να έχει λάβει παροχές μητρότητας από τον e- ΕΦΚΑ.
- Κατά τη διάρκεια της ως άνω ειδικής άδειας, η ΔΥΠΑ υποχρεούται να καταβάλλει στην εργαζόμενη μητέρα μηνιαίως ποσό ίσο με τον κατώτατο μισθό, όπως καθορίζεται εκάστοτε, καθώς και αναλογία δώρων εορτών και επιδόματος αδείας με βάση το προαναφερόμενο ποσό.
- Σε περίπτωση απασχόλησης μέχρι και 4 ώρες ημερησίως ή μέχρι 13 ημέρες το μήνα, κατά τη διάρκεια του εξαμήνου, που προηγείται της άδειας κυοφορίας, το καταβαλλόμενο από την ΔΥΠΑ ποσό ισούται με το μισό του καθοριζόμενου ανωτέρω.
- Ο χρόνος της ειδικής άδειας προστασίας της μητρότητας λογίζεται ως χρόνος ασφάλισης στον κλάδο σύνταξης και ασθένειας του e - ΕΦΚΑ, καθώς επίσης και στον κλάδο επικουρικής ασφάλισης, οι δε προβλεπόμενες εισφορές υπολογίζονται επί του κατά περίπτωση αναφερόμενου ποσού, από το οποίο η ΔΥΠΑ παρακρατεί την προβλεπόμενη εισφορά της ασφαλισμένης και την αποδίδει στον ΕΦΚΑ και στο αντίστοιχο επικουρικό ταμείο, μαζί με την προβλεπόμενη εργοδοτική εισφορά που βαρύνει τον Οργανισμό.
- Η παροχή διακόπτεται στις εξής περιπτώσεις:
α) σε περίπτωση που η δικαιούχος παραιτηθεί ή λυθεί η εργασιακή σχέση για οποιονδήποτε λόγο (λήξη σύμβασης ορισμένου χρόνου κατά τη διάρκεια της παροχής, κ.λπ.).
β) σε περίπτωση που προσληφθεί και απασχοληθεί από νέο εργοδότη
γ) σε περίπτωση που με αίτησή της ζητήσει τη διακοπή της παροχής.
Η παροχή αυτή δεν διακόπτεται σε περίπτωση ασθένειας.
- Προκειμένου για υπηκόους τρίτων χωρών, η παροχή διακόπτεται εφόσον η άδεια διαμονής λήξει μέσα στην περίοδο καταβολής και δεν προσκομιστεί βεβαίωση κατάθεσης αιτήματος για ανανέωση.

 

Στ. Άδεια φροντίδας τέκνου (με αποδοχές - και οι δύο γονείς εναλλακτικά) (Παλαιά άδεια θηλασμού)
- Οι εργαζόμενοι γονείς ανεξάρτητα από το είδος δραστηριότητας του άλλου γονέα, ακόμη και αν ο άλλος γονέας δεν εργάζεται, δικαιούνται, εναλλακτικώς μεταξύ τους, την άδεια φροντίδας τέκνου. Η άδεια χορηγείται για χρονικό διάστημα τριάντα (30) μηνών μετά τη λήξη της άδειας μητρότητας (9μηνο ΔΥΠΑ) ή της γονικής άδειας (βλ. παρακάτω υπό Ζ), ως μειωμένο ωράριο.
Κατά το παραπάνω διάστημα, ο γονέας που κάνει χρήση του δικαιώματος αυτού, δικαιούται είτε να προσέρχεται κατά μία (1) ώρα αργότερα είτε να αποχωρεί κατά μία (1) ώρα νωρίτερα κάθε ημέρα από την εργασία είτε να τη διακόπτει κατά μία ώρα ημερησίως, σύμφωνα με την αίτησή του.
Εναλλακτικώς, έπειτα από συμφωνία των μερών (μετά από οικείο γραπτό αίτημα του εργαζόμενου), το μειωμένο ωράριο της παρούσας μπορεί να χορηγείται με άλλους τρόπους, όπως:
α) Μειωμένο ωράριο εργασίας κατά δύο (2) ώρες ημερησίως για τους πρώτους δώδεκα (12) μήνες και κατά μία (1) ώρα ημερησίως για τους επόμενους έξι (6) μήνες.
β) Πλήρεις ημέρες άδειας, οι οποίες κατανέμονται σε εβδομαδιαία βάση, αντίστοιχου συνολικού αριθμού ωρών, εντός της χρονικής περιόδου κατά την οποία ο/η εργαζόμενος/η δικαιούται μειωμένου ωραρίου για τη φροντίδα του παιδιού.
γ) Ισόχρονη συνεχόμενη άδεια, χορηγούμενη εφάπαξ ή τμηματικώς, εντός της χρονικής περιόδου κατά την οποία ο/η εργαζόμενος/η δικαιούται μειωμένου ωραρίου για τη φροντίδα του παιδιού.
δ) Με όποιον άλλον τρόπο συμφωνούν τα μέρη.
- Σε περίπτωση διαζυγίου, διάστασης ή γέννησης τέκνου χωρίς γάμο των γονέων του, την άδεια φροντίδας τέκνου λαμβάνει ο εργαζόμενος γονέας, που έχει την επιμέλεια του παιδιού, εκτός αν οι γονείς συμφωνήσουν διαφορετικά.
- Η άδεια χορηγείται έπειτα από κοινές ως προς το περιεχόμενο υπεύθυνες δηλώσεις των γονέων προς τον εργοδότη ή τους εργοδότες τους, για το ποιος γονέας εκ των δύο θα κάνει χρήση της άδειας ή, σε περίπτωση που συμφωνούν να τη μοιραστούν, με γνωστοποίηση των συγκεκριμένων χρονικών διαστημάτων που θα κάνει χρήση τμήματος της άδειας ο καθένας τους. Οι εργοδότες υποχρεούνται να παρέχουν στους εργαζόμενους, σχετικές βεβαιώσεις. Η άδεια φροντίδας χορηγείται με αποδοχές και θεωρείται ως χρόνος εργασίας.
- Σε περίπτωση μερικής απασχόλησης η άδεια φροντίδας χορηγείται, κατ` αναλογία του ημερήσιου χρόνου εργασίας.
- Με τον Ν.4808/2021, η έναρξη της άδειας φροντίδα τέκνου τοποθετείται πλέον στην επομένη ημέρα από την λήξη της άδειας μητρότητας ή της ειδικής παροχής προστασίας της μητρότητας 9μηνο ΔΥΠΑ (επέκταση του 9μηνου στην υιοθετούσα μητέρα) ή της γονικής άδειας (άνευ αποδοχών μέχρι 4 μήνες). Συνεπώς, αν η εργαζόμενη μητέρα μετά την λήξη της άδειας λοχείας (9 εβδομάδες μετά τον τοκετό) κάνει χρήση της ειδικής άδειας προστασίας της μητρότητας (9μηνο ΔΥΠΑ), και στην συνέχεια της γονικής άδειας, οι «μεταγενέθλιες» άδειες μητρότητας προσεγγίζουν τους 10 έως 12 μήνες (ανάλογα με το αν θα επιλέξει να κάνει χρήση του συνόλου της γονικής άδειας – διάρκειας 4 μηνών – ή θα κάνει χρήση τμήματός της – πιθανότατα του επιδοτούμενου, διάρκειας 2 μηνών), με την άδεια φροντίδας τέκνου (διάρκειας 30 μηνών) να ξεκινάει μετά το διάστημα αυτό. Η βελτίωση του σχετικού πλαισίου για την εργαζόμενη μητέρα είναι σαφής, καθώς αν στις ανωτέρω άδειες προστεθεί η άδεια κυήσεως (8 εβδομάδες προ του τοκετού) και τυχόν χορήγηση της ισόχρονης συνεχόμενης άδειας φροντίδας τέκνου, το διάστημα της απουσίας της εργαζόμενης μητέρας από την εργασία της μετ’ αποδοχών προσεγγίζει τους 15,5 μήνες.

 

Ζ. Γονική άδεια (άνευ αποδοχών από τον εργοδότη- με δίμηνο επίδομα ΔΥΠΑ)
- Κάθε εργαζόμενος γονέας ή πρόσωπο που ασκεί τη γονική μέριμνα έχει ατομικό και αμεταβίβαστο δικαίωμα γονικής άδειας για την ανατροφή του παιδιού, διάρκειας τεσσάρων (4) μηνών, την οποία μπορεί να χρησιμοποιήσει συνεχόμενα ή τμηματικά, μέχρι το παιδί να συμπληρώσει την ηλικία των οκτώ (8) ετών, με σκοπό την εκπλήρωση των ελάχιστων
υποχρεώσεων ανατροφής προς αυτό.
- Για τη χορήγηση της γονικής άδειας, ο εργαζόμενος γονέας πρέπει να έχει συμπληρώσει ένα (1) έτος συνεχόμενης ή με διαδοχικές συμβάσεις εργασίας ορισμένου χρόνου στον ίδιο εργοδότη.
- Για τους δύο (2) πρώτους μήνες της γονικής άδειας, η ΔΥΠΑ υποχρεούται να καταβάλλει επίδομα γονικής άδειας στον κάθε γονέα, μηνιαίως, ποσού ίσου με τον ελάχιστο νομοθετημένο μισθό, όπως κάθε φορά καθορίζεται, καθώς και αναλογία δώρων εορτών και επιδόματος αδείας με βάση το προαναφερόμενο ποσό. Αν υπάρχουν περισσότερα παιδιά, το δικαίωμα των γονέων στη γονική άδεια και στο επίδομα είναι αυτοτελές για το καθένα από αυτά, εφόσον από τη λήξη της άδειας που δόθηκε για το προηγούμενο παιδί μεσολάβησε ένας (1) χρόνος πραγματικής απασχόλησης στον ίδιο εργοδότη.
- Κατ` εξαίρεση, γονείς διδύμων, τριδύμων ή και περισσότερων πολύδυμων τέκνων δικαιούνται να λάβουν τη γονική άδεια για κάθε παιδί ξεχωριστά, διακεκομμένα ή και συνεχόμενα και δικαιούνται να λάβουν το επίδομα της παρούσας για δύο (2) μήνες επιπλέον, ανεξαρτήτως του αριθμού των παιδιών που γεννήθηκαν μαζί.
- Γονείς μόνοι, λόγω θανάτου του άλλου γονέα ή λόγω ολικής αφαίρεσης της γονικής μέριμνας ή μη αναγνώρισης του τέκνου από τον άλλο γονέα, δικαιούνται τη γονική άδεια και το επίδομα εις διπλούν.
- Αν και οι δύο γονείς απασχολούνται στον ίδιο εργοδότη, αποφασίζουν, με κοινή δήλωση, ποιος από τους δύο θα κάνει πρώτος χρήση αυτού του δικαιώματος και για πόσο χρονικό διάστημα.
- Η γονική άδεια διακόπτεται με τη λήξη της σύμβασης ορισμένου χρόνου και δύναται να συνεχιστεί σε περίπτωση ανανέωσης ή παράτασης της σύμβασης εργασίας ή και σε περίπτωση που ο εργαζόμενος συνάψει σύμβαση εργασίας με άλλο εργοδότη, με την επιφύλαξη της παρ. 2 (συμπλήρωση ενός έτους εργασίας).
- Η γονική άδεια χορηγείται συνεχόμενα, τμηματικά ή με άλλο ευέλικτο τρόπο, με βάση σχετική αίτηση του γονέα, η οποία υποβάλλεται στον εργοδότη με κάθε πρόσφορο τρόπο εγγράφως ή ηλεκτρονικά και στην οποία προσδιορίζει την έναρξη και τη λήξη της. Η αίτηση υποβάλλεται στον εργοδότη τουλάχιστον ένα (1) μήνα πριν την έναρξη της άδειας, εκτός εάν συντρέχουν έκτακτοι λόγοι, οι οποίοι καθιστούν αναγκαία την έναρξη της άδειας σε μικρότερο χρονικό διάστημα. Ο εργοδότης, κατόπιν διαβούλευσης, απαντά στην αίτηση του εργαζόμενου άμεσα και κατ` ανώτατο εντός ενός (1) μηνός από την υποβολή της. Ο εργοδότης υποχρεούται να χορηγήσει την άδεια στον αιτούμενο χρόνο, εκτός αν αυτό θα διατάρασσε σοβαρά την εύρυθμη λειτουργία της επιχείρησης. Σε αυτήν την περίπτωση, υποχρεούται να τεκμηριώσει εγγράφως τον λόγο αναβολής χορήγησής της προς τον εργαζόμενο και δύναται να προτείνει προς αυτόν εναλλακτικές λύσεις ως προς τον χρόνο χορήγησής της ή ευέλικτους τρόπους χορήγησής της. Σε κάθε περίπτωση, ο εργοδότης υποχρεούται να χορηγήσει τη γονική άδεια εντός δύο (2) μηνών από την υποβολή της αίτησης.
- Αιτήσεις γονέων με αναπηρία, γονέων παιδιών με αναπηρία, με μακροχρόνια ή αιφνίδια ασθένεια, πολύτεκνων και μόνων γονέων λόγω θανάτου γονέα, ολικής αφαίρεσης της γονικής μέριμνας ή μη αναγνώρισης τέκνων, καθώς και γυναικών μετά την άδεια μητρότητας και την ειδική παροχή προστασίας της μητρότητας, χορηγούνται με απόλυτη προτεραιότητα. Επίσης, προτεραιότητα δίνεται στις αιτήσεις γονέων παιδιών λόγω νοσηλείας ή ασθένειας του παιδιού ή λόγω αναπηρίας ή σοβαρής ασθένειας συζύγου, συντρόφου συμβίωσης, συγγενούς, γονέων παιδιών διδύμων, τριδύμων ή και περισσότερων πολύδυμων τέκνων, καθώς και γονέων έπειτα από πρόωρο τοκετό.
- Η γονική άδεια, έπειτα από σχετική αίτηση του εργαζόμενου, δύναται εναλλακτικά να χορηγείται με κάθε ευέλικτο τρόπο που εξυπηρετεί τα μέρη, όπως ενδεικτικά με τη μορφή μειωμένου ημερήσιου ωραρίου ή σε ημέρες άδειας, οι οποίες μπορούν να κατανέμονται σε εβδομαδιαία ή σε μηνιαία βάση, χωρίς να θίγεται το δικαίωμα του εργαζόμενου να λάβει το επίδομα γονικής άδειας. Στην περίπτωση αυτήν, ο εργαζόμενος, με την αίτησή του, προσδιορίζει τον αντίστοιχο χρόνο του συνόλου ή του τμήματος της γονικής άδειας που επιθυμεί να λάβει με ευέλικτο τρόπο, καθώς και το είδος της ευελιξίας του οποίου επιθυμεί να κάνει χρήση.
- Ο εργοδότης εξετάζει την αίτηση, λαμβάνοντας υπόψη τις ανάγκες της επιχείρησης και του εργαζομένου και τεκμηριώνει γραπτώς απόρριψή της, εντός ενός (1) μηνός από την υποβολή της.
- Η γονική άδεια αναρτάται στο πληροφοριακό σύστημα «ΕΡΓΑΝΗ».
- Κατά τη διάρκεια της γονικής άδειας παρέχεται προς τους εργαζόμενους ενημέρωση για τις διαδικασίες προαγωγών και για την εσωτερική στελέχωση κενών θέσεων εργασίας και πρέπει να τους επιτρέπεται να συμμετέχουν σε αυτές τις διαδικασίες και να υποβάλλουν υποψηφιότητα για αυτές τις θέσεις, χωρίς καμία διάκριση σε βάρος τους.
- Ο χρόνος του τμήματος της άδειας κατά τον οποίο ο εργαζόμενος λαμβάνει επίδομα από την ΔΥΠΑ λογίζεται ως χρόνος ασφάλισης στους κλάδους κύριας σύνταξης και ασθένειας του οικείου ασφαλιστικού φορέα, καθώς και στους οικείους φορείς επικουρικής ασφάλισης, οι δε προβλεπόμενες εισφορές υπολογίζονται επί του κατά περίπτωση αναφερόμενου παραπάνω ποσού, από το οποίο η ΔΥΠΑ παρακρατεί την προβλεπόμενη εισφορά ασφαλισμένου και την αποδίδει στον οικείο ασφαλιστικό φορέα, μαζί με την προβλεπόμενη εισφορά εργοδότη που βαρύνει τον Οργανισμό.
- Για τον μη επιδοτούμενο χρόνο γονικής άδειας, ο οποίος λαμβάνεται υπόψη τόσο για τη θεμελίωση του ασφαλιστικού δικαιώματος όσο και για τον υπολογισμό του ποσού της σύνταξης, ο γονέας δύναται να αποκτήσει πλήρη ασφαλιστική κάλυψη από τον ασφαλιστικό του φορέα κατόπιν αναγνώρισης του χρόνου απουσίας του, σύμφωνα με το άρθρο 40 του ν. 2084/1992 (Α` 165), εφόσον δεν έχει συμφωνηθεί να του καταβάλει αποδοχές ο εργοδότης.
- Μετά τη λήξη της γονικής άδειας, ο εργαζόμενος γονέας δικαιούται να επιστρέψει στην ίδια θέση εργασίας ή σε ισοδύναμη ή ανάλογη θέση, με όχι λιγότερο ευνοϊκούς επαγγελματικούς όρους και να επωφεληθεί από οποιαδήποτε βελτίωση των συνθηκών εργασίας, την οποία θα δικαιούνταν κατά την απουσία του.
- Ο χρόνος απουσίας των εργαζομένων από την εργασία τους λόγω γονικής άδειας, λογίζεται ως χρόνος πραγματικής υπηρεσίας για τον υπολογισμό των αποδοχών τους, τη χορήγηση της ετήσιας κανονικής άδειας απουσίας και του επιδόματος αδείας, την επαγγελματική εξέλιξη, καθώς και για τον υπολογισμό της αποζημίωσης σε περίπτωση απόλυσής τους.

 

Η. Άδεια φροντιστή (άνευ αποδοχών) - Νέα άδεια που προβλέπεται με τον Ν. 4808/2021
- Η έναρξη ισχύος της μετατίθεται στον χρόνο έκδοσης σχετικής Υπουργικής Απόφασης. Μέχρι σήμερα δεν έχει εκδοθεί σχετική ΥΑ.
- Άδεια από την εργασία για τους εργαζόμενους, ώστε να παρέχουν προσωπική φροντίδα ή υποστήριξη σε συγγενή ή πρόσωπο, που κατοικεί στο ίδιο νοικοκυριό με τον εργαζόμενο και που έχει ανάγκη σημαντικής φροντίδας ή υποστήριξης για σοβαρό ιατρικό λόγο.
- Κάθε εργαζόμενος που έχει συμπληρώσει έξι (6) μήνες συνεχόμενης ή με διαδοχικές συμβάσεις εργασίας ορισμένου χρόνου δικαιούται άδεια φροντιστή για τη φροντίδα προσώπου, διάρκειας έως πέντε (5) εργάσιμων ημερών για κάθε ημερολογιακό έτος, εφόσον το πρόσωπο αυτό έχει ανάγκη σημαντικής φροντίδας ή υποστήριξης για σοβαρό ιατρικό λόγο, η οποία βεβαιώνεται με ιατρική γνωμάτευση.

 

Θ. Άδεια παρακολούθησης σχολικής επίδοσης τέκνου (με αποδοχές)
- Εργαζόμενοι γονείς πλήρους ή μερικής απασχόλησης, έχουν δικαίωμα για κάθε παιδί, ηλικίας μέχρι δεκαοκτώ (18) ετών συμπληρωμένων, που παρακολουθεί μαθήματα στοιχειώδους ή μέσης εκπαίδευσης, καθώς και γονείς τέκνου με ειδικές ανάγκες, ανεξαρτήτως της ηλικίας του τέκνου, που φοιτά σε δομή ειδικής εκπαίδευσης του Υπουργείου Παιδείας ή είναι ενταγμένο και παρακολουθεί προγράμματα σε Κέντρα Διημέρευσης Ημερήσιας Φροντίδας ατόμων με ειδικές ανάγκες (ΚΔ-ΗΦ ΑμεΑ), Κέντρα Δημιουργικής Απασχόλησης ατόμων με ειδικές ανάγκες (κδαπ ΑμεΑ) και ειδικά εκπαιδευτήρια, να απουσιάζουν, χωρίς περικοπή των αποδοχών τους και μετά από άδεια του εργοδότη, ορισμένες ώρες ή ολόκληρη την ημέρα, από την εργασία τους, μέχρι τη συμπλήρωση τεσσάρων (4) εργάσιμων ημερών, κάθε ημερολογιακό έτος, με σκοπό να επισκέπτονται το σχολείο των παιδιών τους, για την παρακολούθηση της σχολικής τους επίδοσης και της εν γένει παρουσίας τους.
- Η άδεια χορηγείται έπειτα από κοινές, ως προς το περιεχόμενο, υπεύθυνες δηλώσεις των γονέων προς τον εργοδότη ή τους εργοδότες τους, για το ποιος γονέας εκ των δύο θα κάνει χρήση της άδειας ή, αν συμφωνούν να τη μοιραστούν, για τη γνωστοποίηση των συγκεκριμένων χρονικών διαστημάτων που θα κάνει χρήση τμήματος της άδειας ο καθένας τους. Οι εργοδότες υποχρεούνται να παρέχουν στους εργαζόμενους, σχετικές βεβαιώσεις.

 

Ι. Άδεια γάμου (με αποδοχές)
- Σε περίπτωση τέλεσης γάμου ή σύναψης συμφώνου συμβίωσης, χορηγείται άδεια έξι (6) εργασίμων ημερών, με αποδοχές, εφόσον ο εργαζόμενος απασχολείται με σύστημα εξαήμερης εβδομαδιαίας εργασίας και πέντε (5) εργασίμων ημερών, εφόσον απασχολείται με σύστημα πενθήμερης εβδομαδιαίας εργασίας. Η άδεια αυτή δεν υπολογίζεται στην κανονική ετήσια άδεια του εργαζομένου.

 

ΙΑ. Άδεια προγεννητικών εξετάσεων (με αποδοχές)
Οι έγκυοι εργαζόμενες απαλλάσσονται από την εργασία χωρίς περικοπή αποδοχών, κατόπιν προηγούμενης ενημέρωσης του εργοδότη, με κάθε πρόσφορο μέσο, προκειμένου να υποβάλλονται σε εξετάσεις προγεννητικού ελέγχου, εφόσον αυτές οι εξετάσεις πρέπει να γίνουν κατά τη διάρκεια του χρόνου εργασίας.

 

ΙΒ. Μειωμένο ωράριο γονέων παιδιών με αναπηρία (άνευ αποδοχών)
- Οι γονείς, που εργάζονται σε επιχείρηση ή εκμετάλλευση που απασχολεί τουλάχιστον πενήντα (50) άτομα και έχουν παιδιά με πνευματική, ψυχική ή σωματική αναπηρία, η οποία πιστοποιείται με ιατρική γνωμάτευση του ασφαλιστικού φορέα στον οποίο υπάγονται τα πρόσωπα αυτά, έχουν το αυτοτελές δικαίωμα για κάθε παιδί, να ζητήσουν τη μείωση του ωραρίου εργασίας τους κατά μία (1) ώρα την ημέρα, με ανάλογη περικοπή των αποδοχών τους.

 

ΙΓ. Άδεια λόγω ασθένειας παιδιού ή άλλου εξαρτώμενου μέλους (άνευ αποδοχών)
- Οι εργαζόμενοι γονείς έχουν ατομικό και αμεταβίβαστο δικαίωμα, ανεξάρτητα από δικαιώματα που παρέχονται από άλλες διατάξεις, να λαμβάνουν, κατόπιν αιτήσεως τους, άδεια άνευ αποδοχών, που δεν υπερβαίνει τις έξι (6) εργάσιμες ημέρες κάθε ημερολογιακό έτος, σε περίπτωση ασθένειας εξαρτώμενων παιδιών ή άλλων μελών της οικογένειας
- Η άδεια αυτή είναι δυνατό να χορηγείται εφάπαξ ή τμηματικά και αυξάνεται σε οκτώ (8) εργάσιμες ημέρες, εάν ο δικαιούχος προστατεύει δύο παιδιά και σε δεκατέσσερις (14) εργάσιμες ημέρες, εάν προστατεύει περισσότερα από δύο.
- Στην έννοια των όρων «εξαρτώμενα παιδιά ή άλλα μέλη της οικογένειας» που έχουν ανάγκη για φροντίδα ή υποστήριξη περιλαμβάνονται:
α) Τα παιδιά έως δεκαέξι (16) ετών, φυσικά ή υιοθετημένα, εφόσον οι γονείς έχουν την επιμέλειά τους.
β) Τα παιδιά άνω των δεκαέξι (16) ετών που έχουν αποδεδειγμένα ανάγκη από ειδική φροντίδα, για λόγους βαριάς ή χρόνιας ασθένειας, ή αναπηρίας, εφόσον οι γονείς έχουν την επιμέλειά τους.
γ) Ο ή η σύζυγος, εφόσον για λόγους οξείας, βαριάς ή χρόνιας ασθένειας ή αναπηρίας δεν μπορεί να αυτοεξυπηρετηθεί.
δ) Οι γονείς και οι άγαμοι αδελφοί και αδελφές που, για λόγους οξείας, βαριάς ή χρόνιας ασθένειας ή αναπηρίας ή ηλικίας, δεν μπορούν να αυτοεξυπηρετηθούν, εφόσον ο εργαζόμενος έχει τη φροντίδα τους και το ετήσιο εισόδημά τους δεν είναι μεγαλύτερο από το ετήσιο εισόδημα του ημερομίσθιου ανειδίκευτου εργάτη που αμείβεται με το γενικό κατώτερο όριο ημερομισθίου που ισχύει κάθε φορά, υπολογιζόμενο με είκοσι πέντε (25) ημερομίσθια το μήνα.

 

ΙΔ. Άδεια λόγω σοβαρών νοσημάτων των παιδιών (με αποδοχές)
- Στους εργαζόμενους γονείς χορηγείται ειδική γονική άδεια, διάρκειας δέκα (10) εργασίμων ημερών κατ` έτος, με αποδοχές, για την αντιμετώπιση των αναγκών παιδιών έως δεκαοκτώ (18) ετών συμπληρωμένων, με νόσημα που απαιτεί μεταγγίσεις αίματος και παραγώγων του ή αιμοκάθαρση, με νεοπλασματική ασθένεια ή που χρήζει μεταμόσχευσης ή παιδιών, ανεξαρτήτως της ηλικίας τους, με βαριά νοητική στέρηση ή σύνδρομο DOWN ή αυτισμό.
- Η άδεια αυτή αποτελεί δικαίωμα του κάθε γονέα, χορηγείται χωρίς άλλη προϋπόθεση, πέραν των σχετικών διευκολύνσεων που παρέχονται από άλλες διατάξεις στους εργαζόμενους γονείς για οικογενειακούς λόγους και αφού εξαντληθούν συναφή δικαιώματα με αποδοχές, πλην της ετήσιας κανονικής άδειας.

 

ΙΕ. Άδεια λόγω νοσηλείας των παιδιών (χωρίς αποδοχές)
- Στους εργαζόμενους γονείς χορηγείται ειδική γονική άδεια νοσηλείας χωρίς αποδοχές, σε περίπτωση νοσηλείας του παιδιού, ανεξαρτήτως της ηλικίας του, λόγω ασθένειας ή ατυχήματος που καθιστά αναγκαία την άμεση παρουσία του εργαζόμενου, για όσο διάστημα διαρκεί η νοσηλεία και σε κάθε περίπτωση όχι πέραν των τριάντα (30) εργάσιμων ημερών κατ` έτος.
- Η άδεια αυτή αποτελεί δικαίωμα του κάθε γονέα, χορηγείται, χωρίς άλλη προϋπόθεση, πέραν των σχετικών διευκολύνσεων που παρέχονται από άλλες διατάξεις στους εργαζόμενους γονείς για οικογενειακούς λόγους και αφού εξαντληθούν συναφή δικαιώματα με αποδοχές, πλην της ετήσιας κανονικής άδειας.

 

ΙΣΤ. Άδεια για μονογονεϊκές οικογένειες (με αποδοχές)
- Στους εργαζόμενους γονείς που έχουν χηρέψει και στον άγαμο γονέα που έχει την αποκλειστική επιμέλεια παιδιού, χορηγείται άδεια έξι (6) εργάσιμων ημερών ετησίως, με αποδοχές, επιπλέον αυτής που δικαιούνται από άλλες διατάξεις.
- Γονέας με τρία (3) παιδιά ή περισσότερα, δικαιούται άδειας οκτώ (8) εργάσιμων ημερών ετησίως.

 

ΙΖ. Άδεια για υποβολή σε μεθόδους ιατρικώς υποβοηθούμενης αναπαραγωγής (με αποδοχές)
Εργαζόμενες, οι οποίες υποβάλλονται σε μεθόδους ιατρικώς υποβοηθούμενης αναπαραγωγής δικαιούνται άδεια επτά (7) εργάσιμων ημερών με αποδοχές, ύστερα από βεβαίωση του θεράποντος ιατρού ή του διευθυντή μονάδας ιατρικώς υποβοηθούμενης αναπαραγωγής (Μ.Ι.Υ.Α.).

 

ΙΗ. Σπουδαστές - φοιτητές - μαθητές μισθωτοί και άδεια - Πρακτικώς ασκούμενοι
Εκτός από την κανονική τους άδεια, οι εργαζόμενοι που είναι μαθητές ή σπουδαστές ή φοιτητές εκπαιδευτικών Μονάδων οποιουδήποτε τύπου και οποιασδήποτε βαθμίδος του Δημοσίου ή εποπτευομένων από το Δημόσιο με οποιοδήποτε τρόπο, δικαιούνται να λάβουν από τον εργοδότη τους και πρόσθετη άδεια άνευ αποδοχών διάρκειας 30 ημερών, συνεχών ή διακεκομμένων κατ’ έτος, για τη συμμετοχή τους στις εξετάσεις. Την άδεια αυτή δικαιούνται και οι σπουδαστές του Ανοικτού Πανεπιστημίου.
Επίσης χορηγείται με αποδοχές άδεια εξετάσεων ίση με 10 εργάσιμες ημέρες, την οποία δικαιούνται και οι συμμετέχοντες σε πρόγραμμα για μεταπτυχιακό ή διδακτορικό δίπλωμα φοιτητές.
Για τους σπουδαστές ΤΕΙ το ΠΔ 483/84 προβλέπει τη χορήγηση ειδικής αδείας βραχείας απουσίας τρίωρης διάρκειας για τις ημέρες εξετάσεων και μέχρι 10 φορές το χρόνο. Δεν δικαιούνται κανονικής αδείας οι σπουδαστές που κάνουν πρακτική άσκηση. Δικαιούνται μόνον οι πρακτικώς ασκούμενοι μαθητές των σχολών μαθητείας. Οι πρακτικώς ασκούμενοι δεν δικαιούνται ούτε σπουδαστικής αδείας, αφού η άδεια αυτή προβλέπεται για τούς μισθωτούς (με εξηρτημένη εργασία) οι οποίοι σπουδάζουν.

 

ΙΘ. Άδεια λόγω θανάτου τέκνου
Με το άρθρο 93 του Ν.5018/2023 (ισχύς από 9.2.2023) καθιερώνεται άδεια 20 ημερών με αποδοχές για τους εργαζόμενους γονείς, σε περίπτωση θανάτου τέκνου τους.

 

ΙΙ. ΣΤΡΑΤΕΥΟΜΕΝΟΙ ΜΙΣΘΩΤΟΙ ΚΑΙ ΑΔΕΙΑ
Οι στρατευόμενοι μισθωτοί δεν δικαιούνται αδείας κατά το διάστημα της στρατεύσεώς τους. Δικαιούνται όμως να λάβουν άδεια κατά το ημερολογιακό έτος στο οποίο εμπίπτει η στράτευσή τους, εφ’ όσον ζήτησαν τμήματα της αδείας (1 ο και 2ο ημερολογιακό έτος) ή την άδεια (3ο και εφ’ εξής έτος) και γνωστοποίησαν εγκαίρως στον εργοδότη την μέλλουσα στράτευσή τους, υπάρχει δε χρόνος προς λήψιν της αδείας. Επίσης δικαιούνται αδείας και κατά το ημερολογιακό έτος της επανόδου τους από το στρατό, αφού τα διαστήματα κατά τα οποία ο μισθωτός απέχει από την εργασία του λόγω στρατεύσεως δεν θεωρούνται ως χρόνος μη απασχολήσεως, ούτε συμψηφίζονται με τις ημέρες αδείας του. Για την τελευταία αυτή άδεια λαμβάνεται υπ’ όψη, εκτός από το χρόνο που είχαν στον εργοδότη πριν από τη στράτευση, και όλος ο χρόνος της στρατεύσεώς τους.
Αν οι στρατευόμενοι που είχαν συμπληρώσει 6 μήνες υπηρεσίας στον εργοδότη δεν έλαβαν την άδεια του ημερολογιακού έτους της στρατεύσεως, διότι π.χ. δεν γνωστοποίησαν εγκαίρως στον εργοδότη τους το ότι πρόκειται να στρατευθούν και δεν ζήτησαν εγκαίρως την άδειά τους, δεν δικαιούνται να λάβουν αποδοχές (αποζημίωση) αδείας. Οι μισθωτοί αυτοί θα λάβουν, μόλις επιστρέφουν από το στρατό, είτε την άδειά τους, αν επαναλάβουν την εργασία τους στον ίδιο εργοδότη, κάνοντας χρήση του ευεργετήματος που τούς παρέχει ο νόμος, είτε αποζημίωση αδείας, αν δεν επαναλάβουν την εργασία τους. Τόσο η άδεια όσο και η αποζημίωση αδείας θα υπολογισθούν με βάση τον συνολικό χρόνο της υπηρεσίας του μισθωτού και της στρατεύσεως.
Οι στρατευόμενοι που δεν είχαν συμπληρώσει 6 τουλάχιστον μήνες υπηρεσίας στον εργοδότη τους, δικαιούνται των αποδοχών και του επιδόματος αδείας, μέχρι του χρονικού σημείου στρατεύσεως, αφού με την στράτευσή τους, και κατά το χρονικό σημείο αυτής, η σύμβαση εργασίας τους λύεται. Εάν ο εργοδότης, παρ’ ότι δεν έχει υποχρέωση, τούς επαναπροσλάβει μετά από την λήξη της στρατεύσεως, δικαιούνται και αυτοί κανονικής αδείας κατά το ημερολογιακό έτος της επιστροφής, με βάση όλο το διάστημα της υπηρεσίας τους στον εργοδότη και της στρατιωτικής υπηρεσίας.

 

IΙI. ΑΣΘΕΝΕΙΑ ΚΑΙ ΑΔΕΙΑ
α) Κατά ρητή διάταξη του ΑΝ 539/45 δεν περιλαμβάνονται στις ημέρες αδείας οι ημέρες ασθενείας. Έτσι, αν ο μισθωτός ασθενήσει κατά τη διάρκεια της αδείας του, η άδειά του παρατείνεται κατά τόσες ημέρες, όσες είναι οι εργάσιμες ημέρες της ασθενείας του. Ο χρόνος αποχής λόγω βραχείας διαρκείας ασθενείας θεωρείται ως χρόνος απασχόλησης.
β) Η απουσία του μισθωτού από την εργασία του, πέρα των ορίων βραχείας ασθενείας συμψηφίζεται με τις ημέρες οφειλομένης αδείας.
Ως χρόνος βραχείας ασθενείας θεωρείται, κατ’ αρθρ. 3 του Ν. 4558/30, το χρονικό διάστημα 1 μηνός για όσους έχουν υπηρεσία μέχρι 4 ετών, 3 μηνών για όσους έχουν υπηρεσία 4 ετών και μέχρι 10 έτη, 4 μηνών για όσους έχουν υπηρεσία 10 ετών συμπληρωμένων και μέχρι 15 ετών, και 6 μηνών για τους μισθωτούς με υπηρεσία 15 ετών και πλέον. Από τις ημέρες αδείας αφαιρούνται οι ημέρες αποχής λόγω ασθενείας πέραν των ορίων βραχείας ασθενείας, που εμπίπτουν μέσα στο ημερολογιακό έτος το οποίο αφορά η άδεια.
Τα ανωτέρω όρια δεν έχουν καμία σχέση με το δικαίωμα του ασθενούντος μισθωτού να λάβει από τον εργοδότη αποδοχές κατά τα άρθρα 657-658 ΑΚ (ανυπαίτιο κώλυμα). Έτσι η προσμέτρηση αρχίζει από την πρώτη ημέρα απουσίας και όχι μετά από την πάροδο του 15θημέρου ή του μηνός κατά τον οποίο λαμβάνει αποδοχές ο μισθωτός.
γ) Όσον αφορά το θέμα οφειλής αδείας και αποδοχών και επιδόματος αδείας, η νεώτερη νομολογία καταλήγει ότι ακόμη και όταν υπάρχει υπέρβαση των ορίων βραχείας και ο ασθενής επέστρεψε στην εργασία του μέσα στο ημερολογιακό έτος, δικαιούται να λάβει την άδεια και τις αποδοχές - επίδομα αδείας.

Πίσω